Het woord "sambuk" heeft verschillende betekenissen. Volgens Russische woordenboeken geeft het het type Arabisch zeeschip aan; uitzicht op de instapbrug; zoetwarenproduct op basis van fruitpuree. Soms wordt deze naam gebruikt als synoniem voor "sambuca" - Italiaanse anijslikeur. De meest voorkomende naam voor "sambuca" is echter de vlier (Latijnse Sambucus), een houtachtige vaste plant.
Er zijn twee hoofdhypothesen over de oorsprong van de generieke naam van de ouderling (Sambucus). De meeste taalkundigen associëren het met sambuz, een oud Grieks muziekinstrument gemaakt van de scheuten van deze bladverliezende struik. Volgens een andere versie zou sambuc zijn naam kunnen ontlenen aan de aanduiding van rode verf in het oud-Grieks - sambyx.
In de gewone mensen waren er veel definities van deze plant, zoals "buisvormige boom", "meisjesachtige sambuk", "buchkan", "pieper" en zelfs "boom van het lot" en "oude dame". Een van de namen van vlierbessen is "heksenboom". In de oudheid werden veel mystieke eigenschappen toegeschreven aan een struik met zwarte bessen.
Sambuk werd in verband gebracht met ongeluk - men geloofde dat tovenaars erop bewogen. Populaire overtuigingen schrijven voor om geen vlierhout in huis te verbranden, om geen problemen te veroorzaken. Aan de andere kant symboliseerde de vlierbes vruchtbaarheid en liefde. De oude Slaven geloofden dat de sambuca-struik bij het huis het gezin zou beschermen tegen boze geesten ("In de tuin zal het zowel de tuin als het huis beschermen, onder het bed - slaap").
Het bezit van vlierbessentakken is bekend - om muizen weg te jagen, die als magische dieren werden beschouwd (tussenpersonen tussen de wereld van de doden en de levenden). En tegenwoordig plaatsen veel eigenaren sambuca-takken in hun landhuizen en pantry's om knaagdieren kwijt te raken. De geur van deze plant wordt ook niet getolereerd door kakkerlakken, vliegen en sommige tuinongedierte.
Als alleen volkslegendes worden geassocieerd met de magische eigenschappen van vlierbessen, dan zijn veel van de voedingswaarde en helende eigenschappen van deze plant bewezen door de moderne wetenschap. Zwarte vlierbes (Sambucus nigra) wordt aanbevolen als medicijn, terwijl rode vlier (Sambucus racemosa) als een giftige plant wordt beschouwd.
Hoe sambuca-variëteiten te onderscheiden? Een vlier is een struik of kleine boom die 3 tot 7-10 meter hoog kan worden. De stam en oud hout onderscheiden zich door gebarsten lichte asschors, jonge scheuten zijn bedekt met bruine lenticellen. De kern van de struik is los, de bladeren hebben een complexe gezaagde vorm.
In juni bloeit de vlierbes met kleine geelachtige bloeiwijzen die een penetrante geur verspreiden. In Sambucus nigra (zwarte vlierbes) zijn de vruchten bolvormige steenvruchten van zwart-paarse kleur, op lange stelen. Ze zitten vol met bloedzwart sap. Sambucus racemosa (rode vlierbes) onderscheidt zich door zijn kleine, glanzende rode bessen.
Vlierbessen zijn sappig en zoet-zuur van smaak. Ze bevatten essentiële oliën, caroteen, tannines, vitamine C en vele andere heilzame voedingsstoffen. Fruit wordt het vaakst in verwerkte vorm gegeten. Ze kunnen worden gedroogd, gekookte bessenjam, marmelade en gelei. Bij het maken van wijn worden zwarte vlierbessensap en bloemen gebruikt als natuurlijke kleurstof en smaakstof. In principe is alles waardevol in Sambucus nigra - bloemen geven een nootmuskaatgeur aan alcoholische dranken; knoppen en schors bevatten tannines en etherische olie; jonge scheuten worden zelfs van de bast gepeld en gekookt of in marinade gegeten. Geurige thee wordt bereid uit vlierbessenbloesem, de wortels worden gebruikt voor medicinale afkooksels en tincturen.
Sambuc is in de eerste plaats een medicinale plant, dus je kunt het niet in grote hoeveelheden en lukraak eten. Droge bessen, bloemknoppen en bloemen worden in de moderne geneeskunde het meest gebruikt als medicinale grondstof. Grondstoffen worden in de schaduw in de frisse lucht of in speciale drogers bij een temperatuur van 30 tot 35 graden gedroogd en vervolgens geplet. Toegepast in de vorm van tincturen, gemengd met water 1:10 of thee (1 eetlepel droge grondstoffen per 200 g kokend water).
Uw arts kan u vlierbessen voorschrijven als een diureticum, zweetdrijvend of ontstekingsremmend middel. voor het spoelen bij laryngitis en tonsillitis. Bovendien worden de helende eigenschappen van sambuca gebruikt voor ziekten van het maagdarmkanaal, reuma, jicht, aambeien, diabetes en vele andere ziekten.
Vlierbes kan zelfs vandaag de dag een magische plant worden genoemd - hiervoor is het helemaal niet nodig om in witte en zwarte magie te geloven.
